Առաջադրանք

Արևմտահայերենից փոխադրի՛ր արևելահայերենի։Օձ շատ կա այս ձորերը, մանավանդ՝ ցերեկի ժամերուն։ Երբ արևը կհրդեհե այս երկաթագույն ժայռերը, սեփսև քռաները, սպիտակ ավազները, իրենց բուներեն դուրս կսողան։ Կգրգռվին, վրադ նետվելու պատրաստ։ Բնությունը իր բոլոր գույները թափեր է անոնց վրա։ Դեղին օձեր կան, քրքրումի գույնովը։ Սեփսևեր կան, եռացող կուպրի գույնովը։ Ոսկիի, շողակնի պես վառողները կան՝ կարմիր բիծերով։ Խայտաբղետները կան՝ կանաչ ու կապույտ օղակներովը, երկճյուղ բերաններով, դժնե աչքերով, որոնք քեզի կնային, սուր ատամնաշարով, ասեղի պես վերջավորող լեզուներով։ Լեղապատառ կըլլաս, երբ հանկարծ կհայտնվին թուփի մը տակեն, քարերուն արանքեն։ Կամ երբ մինչև ծունկերդ կմերկանաս, գետեն կանցնիս։ Եղեգնուտներուն մեջեն ջուրը կցատկեն քեզ հետ միասին։ Պարծենկոտներուն մի հավատաք, որոնք «մենք չենք վախնար» կըսեն։ Կստեն։ Աստիճան մը պաղարյունդ կպահես, կհավասարակշռես ինքզինքդ, երբ կանխավ կնշմարես, կպատրաստվիս։ Բոլո՛ր ոտնավորները կսոսկան անոնցմե։ Ես կտեսնեի, թե ինչպես էշ մը, ջորի մը, ձի մը ահազանգի կմատնվի, երբ գլուխը տոպրակը իր կերը կուտե, կամ կարածի, ու օձ մը կտեսնե: Եզերը, կովերը կցնցվեին, կֆշային, ետ կքաշվեին՝ ճամբա տանելու, որ երթա։ Այծերու, մաքիներու ամբողջ հոտը կփախեր ահաբեկ՝ դաշտին կամ ձորին հեռավորությունները։ Ոզնին ու կրիան չէին ազդվեր։ Չէին փախեր։ Ապահով էին։ Ոզնին իր փուշերը կցցեր։ Կրիան իր ոսկորե պատյանը կքաշվեր։ Օձը ի՞նչ կրնար ընել։

Արևելահայերեն՝

Այս ձորում շատ օձեր կան, մանավանդ՝ ցերեկվա ժամերին։ Երբ արևը կհրդեհե այս երկաթագույն լեռները, սեվ քարերը, սպիտակ ավազները, իրենց բներից դուրս են սողում։ Գրգռվում են, պատրաստ վրատ նետվելուն։ Բնությունը իր բոլոր գույերը շաղ էր տվել նրանց վրա։ Կան դեղինգոյներ, քրքումի գույնով։ Կան սև, եռացող կուպրի գույնով։ Կան ոսկու, շողակի պես վառվող։ կարմիր բծերով։ Կան խայտաբղետ՝ կանաչ ու կապույտ օղակներով, երկճյուղ բերաններով, դաժան աչքերով, որոնք քեզ կնայեն, սուր ատամներով, ասեղի պես վերռացող լեզուներով։ Կվախենաս երբ հանկարծ մի թփի տակից կհայտնվի, մի քարի տակից։ Կամ մինչև ծնկներդ մեկանում էս ու գետն անցնում։ Եղեգնուտների մեջ քեզ հետ միասին ցատկում են, գալիս քո երևից։ Բարծենկոտներին չհավատաք, որվքեր ասում են որ չեն հավատում։ Ստում են։ Որոշ ժամանակ սառծ կմնաս, կհանգստացնես ինքդ քեզ, երբ նխապես կնկատես և կպատրսատվես։ Բոլոր սողունները վախենում են նրանցից։ Ես տեսնում էի, թե ինպես մի ջորի, մի ձի նրան տեսնելուն պես վախենում իր կերը ուտելու կամ արածելու ժամանակ։ Եզներն ու կովերը ցնցվում են, ֆշում են, ետ են քաշվում ճանապարհ տալով, որ գնա։ Այծերի, մաքիների ամբողջ հոտը ահաբեկված ձորերն ու դաշտերն են փախնում։ Ոզնին ու կրիա չեին ազդվում։ Չէին փախնում։ Ապահու էին։ Ոզնին իր փշերն է ցցում։ Կրիան իր ոսկրե պատյանի մեջ էր մտնում։ Օձը ի՞նչ կարող էր անել։

Կամուրջը։ Կաֆկա

Ֆրանց Կաֆկայի «Կամուրջը» ստեղծագործությունը փոքրիկ, ավելի շատ առականման պատմություն է,որտեղ հեղինակը անշունչ առարկային ՝տվյալ դեպքում կամրջին,տվել է մարդուն բնորոշ զգացմունքներ և ապրումներ և զգայության կարողություն:Իմ կարծիքով այստեղ կամուրջն ունի խորհրդանշական իմաստ:Այն հանդիսանում է իբրև միասնության և վստահության կերպար:Կաֆկայի այս պատումը մեզ ասես  սովորեցնում է ուշադրություն դարձնել ոչ միայն մեր զգացմունքների ու ցանկությունների վրա, այլ նաև շրջապատի մարդկանց:Ստեղծագործության մեջ Կաֆկան համեմատում է մարդուն կամրջի հետ, որն սկզբում սառն էր ու ամուր և պառկած էր անդունդի վրա:Ի՞ նչ էր մնում նրան անելու,եթե ոչ կամա թե ակամա սպասել:Եվ քանի դեռ կամուրջ է,քանի իրեն կառուցել են իբրև այդպիսին, նա կծառայի իր նպատակին և չի դադարի երբեք կամուրջ լինելուց:

Դմիտրի Լիխաչով`«Նամակներ բարու և գեղեցիկիմասին»

Առաջադրանքներ

Ա․ Ո՞րն է հեղինակի ասելիքը։ Համաձա՞յն եք նրա հետ։ Հիմնավորե՛ք։

Հեղինակը բացատրում է ինտելիգենտության բառի իմաստը։ Ես համաձայն եմ հեղինակի հետ, քանի որ կրթությունը բավարար չէ ինտելիգենտ լինելու համար։

Բ․ Բացատրե՛ք հետևյալ միտքը, ,, Ինտելիգենտությունը ունակություն էըմբռնելու, ապրումակցելու, այն համբերատար վերաբերմունք է աշխարհի ու մարդկանց հանդեպ,,։

Ինտելիգենտ մարդը կարող է իսկապես հասկնալ մարդկանց ապրումները և վերապրել դրանք, համբերատար լսում է և չի քննադատում մարդկանց արարքները, փորձելով ապրել առանց մարդկանց անհանգստացնելու։

Գ․ Բնութագրե՛ք այս նամակի պատմող-հերոսին՝ ըստ նրա արտահայտած մտքերի։

Հեղինակը իսկապես շատ խելացի և կիրթ մարդ է․ որը նկատում է կյանքի բոլոր մանրունքները։

Դ․ Փոխե՛ք նամակի վերնագիրը՝ հիմնավորելով Ձեր ընտրած վերնագիրը։

<Ին՞չ է ինտելիգենտությունը>

2.Որքանո՞վ ես դո’ւ ինտելիգենտ։ Ինչպե՞ս է արտահայտվում ինտելիգենտությունդ։

Ես կդվարանամ պատասխանել այս հարցին, բայց ես փորձում եմ ինձ ճիշտ պահել՝ չվիրավորել, չկոպտել, չնեղացնել, չկեղտոտել, մարդկային վերաբերմունք ցույց տալ շրջապատիս նկատմամբ։

3.Համամի՞տ ես այն մտքի հետ, որ ինտելիգենտությունը աղերսներ չունի ընթերցանության հետ։

Մասամբ համաձայն եմ, բայց ընթերցանությունը որոշ չափով նպաստում է ինտելիգենտության ձևավորմանը։

Բառարանային աշխատանք

Ագրատ- նախաճաշ

ադաթ-սովորույթ

ազըլ-մեծարանք

աթբա-հրաժարական

Ալա մադատ- Աստված օգնե

անթարի-կանացի

ախր-վերջ

ամակ- երախտիք

աղես- բերան

այլըզ- թոշակ

ամիրա-գլխավոր

այնի- ճիշտ որ

ամրվենի-ամուր

աջեբ- զարմանք

աջբատես-այլանդակ

աջալտ-շտապ